Tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, bụi mịn được sinh ra hầu hết từ khí thải phương tiện giao thông bao gồm: Xe máy, ô tô, xe buýt… Nhiều nhất là các xe, máy chạy bằng dầu ở các nhà máy, công trình xây dựng, đốt cháy rác thải hoặc gỗ ở các nhà máy.
Tại Việt Nam, chỉ số bụi mịn đo được tại Hà Nội hôm 17/9 lên tới 11,3 µg/m3, cao gấp 4,5 lần quy chuẩn quốc gia (25 µg/m3) và 11,1 lần trung bình năm của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Do có kích thước siêu nhỏ, nhỏ hơn so với sợi tóc con người tới 30 lần nên bụi mịn có khả năng bỏ qua hàng rào bảo vệ của khẩu trang thông thường, “len lỏi” sâu trong phổi, đi trực tiếp vào máu và các phế nang để gây ảnh hướng cho sức khỏe con người.
Người hít phải bụi mịn nhẹ có thể bị sổ mũi, hắt hơi, khó thở, ho kéo dài và rối loạn đường thở. Còn với trường hợp bị nặng, hít phải bụi mịn trong thời gian dài có thể mắc một số bệnh nghiêm trọng như: Viêm phổi, viêm phế quản, phổi tắc nghẽn hay thậm chí là cả ung thư.
Trước tình trạng trên, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn đã có văn bản gửi Cục Đăng kiểm Việt Nam; sở GTVT các tỉnh, thành phố thực hiện ngay một số giải pháp cụ thể:
Đối với Cục Đăng kiểm Việt Nam
- Khẩn trương hoàn thành các nhiệm vụ được giao tại Công văn số 3504/BGTVT-MT ngày 16/4/2019 của Bộ GTVT về việc triển khai lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải theo Quyết định số 16/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; chỉ đạo các trung tâm đăng kiểm có biện pháp tuyên truyền, phổ biến lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới đối với xe ô tô tham gia giao thông tại các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới;
- Chủ trì, phối hợp với Thanh tra Bộ, Sở GTVT Hà Nội, Sở GTVT TP. Hồ Chí Minh và các cơ quan liên quan xây dựng kế hoạch, tổ chức các đợt kiểm tra lưu động để kiểm tra khí thải xe ô tô nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của chủ phương tiện trong việc bảo dưỡng, sửa chữa và duy trì mức phát thải của xe ô tô giữa hai kỳ kiểm định. Trước mắt, tập trung kiểm tra đối với xe buýt, ô tô khách, ô tô tải xả khói đen làm ô nhiễm không khí tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.
Đối với sở GTVT các tỉnh, thành phố
- Chỉ đạo lực lượng thanh tra tăng cường tuần tra, cương quyết xử lý người điều khiển xe ô tô chở vật liệu xây dựng, chất đổ thải không che chắn đúng quy định làm rơi vãi gây ô nhiễm môi trường, mất ATGT trên địa bàn quản lý;
- Tuyên truyền, phổ biến các doanh nghiệp vận tải trên địa bàn tăng cường công tác quản lý kỹ thuật đối với phương tiện nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường trong suốt quá trình khai thác, sử dụng phương tiện; khuyến khích các doanh nghiệp vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt (phương tiện phát thải lớn, hoạt động với tần suất cao tại các thành phố) đầu tư, chuyển đổi sang sử dụng phương tiện ít phát thải; ứng dụng công nghệ, thiết bị xử lý khí thải trên xe buýt nhằm giảm phát thải gây ô nhiễm môi trường;
- Sở GTVT Hà Nội và Sở GTVT TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo lực lượng thanh tra phối hợp với Cục Đăng kiểm Việt Nam trong tổ chức, thực hiện các đợt kiểm tra lưu động