Triển khai biện pháp cấp bách để chủ động phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn 2020-2025

11/09/2020

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể vừa ký ban bành Chỉ thị số 08/CT-BGTVT về triển khai một số biện pháp cấp bách để chủ động trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn giai đoạn 2020-2025.


Ảnh minh họa

Nội dung Chỉ thị như sau: Để chủ động đối phó với tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, diễn biến cực đoan của thời tiết như: nắng nóng bất thường; mưa lũ kéo dài; bão và siêu bão đang diễn ra ngày càng bất thường, gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản đối với các quốc gia trên thế giới và khu vực. Ở nước ta từ đầu năm 2020 đến nay đã xảy ra 16 loại hình thiên tai, đặc biệt là các hiện tượng thời tiết cực đoan như: giông lốc kèm theo sét, mưa đá, động đất, mưa lớn có xu hướng gia tăng cả về tần suất và mức độ khốc liệt. Dự báo trong những năm tới số lượng bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng tới đất nước ta gây mưa, lũ lớn ngày càng bất thường, tác động gây thiệt hại lớn về người và tài sản, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống của nhân dân, tác động không nhỏ đến sự tăng trưởng, ổn định kinh tế, xã hội của đất nước. Để chủ động phòng ngừa, ứng phó hiệu quả với diễn biến bất thường của thiên tai trong thời gian tới, nhất là tình huống xảy ra mưa lũ lớn kéo dài, bão mạnh, lũ quét, sạt lở đất, ngày 01/9/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 35/CT-TTg yêu cầu các bộ, ngành và địa phương gấp rút triển khai các biện pháp cấp bách để chủ động ứng phó với thiên tai.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ đảm bảo giao thông luôn thông suốt trong mọi tình huống thiên tai, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (Bộ GTVT) yêu cầu các cơ quan, đơn vị triển khai ngay một số công việc cụ thể sau:

I. Một số nhiệm vụ chung về công tác PCTT&TKCN

1. Tổng cục Đường bộ Việt Nam, các Cục quản lý nhà nước chuyên ngành tổ chức thực hiện nghiêm túc Kế hoạch số 227-KH/BCSĐ ngày 05/8/2020 của Ban Cán sự đảng Bộ GTVT về triển khai Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư và Quyết định số 987/QĐ-TTg ngày 09/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó khắc phục hậu quả thiên tai; tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai thực hiện có hiệu quả: Luật Phòng chống thiên tai (PCTT) và các văn bản hướng dẫn tổ chức, thực hiện Luật PCTT, Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 18/6/2018 của Chính phủ về công tác PCTT, các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống giảm nhẹ thiên tai.

2. Các đơn vị được giao nhiệm vụ tiếp tục triển khai Chương trình hành động thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai, chủ động lồng ghép các nhiệm vụ phòng, tránh thiên tai, biến đổi khí hậu, nước biển dâng vào các chương trình phát triển hạ tầng ngành GTVT kể từ khi xây dựng quy hoạch, kế hoạch, chuẩn bị đầu tư dự án cho tới khi tổ chức triển khai xây dựng công trình. Đặc biệt, đối với các đơn vị có chức năng thiết kế, thẩm định, phê duyệt dự án phải hết sức chú ý đến sự tác động của thiên tai, sự bền vững của công trình ngay từ khi khảo sát và thiết kế.

3. Tiến hành kiện toàn hoạt động của các Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN) các cấp theo hướng: Thủ trưởng đơn vị làm Trưởng Ban Chỉ huy PCTT&TKCN và tham gia làm thành viên Ban Chỉ huy PCTT&TKCN cấp trên; cấp trưởng các cơ quan, đơn vị trực thuộc tham gia làm thành viên Ban Chỉ huy PCTT&TKCN của đơn vị mình: tăng cường vai trò, trách nhiệm và giao nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên Ban Chỉ huy PCTT&TKCN trong công tác PCTT&TKCN; các thành viên Ban Chỉ huy PCTT&TKCN phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát công tác chuẩn bị đối phó với tình hình diễn biến của thiên tai, kịp thời nắm bắt thông tin để đề xuất phương án xử lý; tổ chức thực hiện nghiêm các chỉ thị, quyết định, công điện của cấp trên; xây dựng kế hoạch, phương án ứng phó mọi tình huống thiên tai; xây dựng quy chế phối hợp hiệp đồng trong hoạt động ứng phó sự cố, thiên tai và TKCN của ngành, đơn vị mình với các lực lượng của các bộ, ngành khác và các lực lượng ở địa phương….

4. Tổ chức trực ban PCTT&TKCN 24h/24h khi có thông tin về bão lũ, trên các phương tiện thông tin đại chúng, kịp thời nắm bắt thông tin, theo dõi sát sao diễn biến của thời tiết. Thực hiện nghiêm chế độ thông tin, báo cáo về diễn biến, thiệt hại do thiên tai, sự cố gây ra theo quy định hiện hành.

5. Đối với các công trình đang thi công: Tổng cục Đường bộ Việt Nam, các Cục Quản lý nhà nước chuyên ngành, Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng công trình giao thông, các Sở GTVT trong cả nước, các chủ đầu tư, các Ban Quản lý dự án, các đơn vị tư vấn thiết kế và các đơn vị thi công:

- Bố trí nhân lực, vật tư, thiết bị, tập trung thi công đáp ứng yêu cầu tiến độ đề ra, cố gắng hoàn thành các hạng mục dở dang trước mùa mưa, bão.

- Chú ý điểm dừng kỹ thuật thi công khi có dự báo bão, lũ để đảm bảo an toàn cho người, công trình, máy móc, thiết bị, không để máy móc, thiết bị và phương tiện vận tải ở những vị trí dễ bị sụt trượt, lở đất và ngập nước.

- Các công trình cầu cống, nhà ga, bến cảng đang thi công hoặc nâng cấp, cải tạo có thời gian thi công dài phải tập trung giải quyết phần công trình dưới nước, kết hợp với biện pháp chống va trôi, neo giữ bảo vệ công trình, vật tư, thiết bị khi có lũ lụt.

II. Một số nhiệm vụ cụ thể tổ chức thực hiện công tác PCTT&TKCN

1. Ban Chỉ huy PCTT&TKCN Bộ GTVT:

- Thực hiện nghiêm các chỉ thị, quyết định và công điện của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT, Uỷ ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn, tổ chức trực 24h/24h kể từ 05/5 đến ngày 31/12 hàng năm theo quy định.

- Tham mưu cho lãnh đạo Bộ trong việc: giao kế hoạch ngân sách về công tác PCTT&TKCN hàng năm; huy động phương tiện, nhân lực tham gia ứng phó thiên tai, thảm họa và sự cố lớn xảy ra trong ngành GTVT; phê duyệt kế hoạch, phương án điều tiết đảm bảo giao thông, thường trực chống va trôi các cầu trọng yếu trên tuyến đường thủy nội địa quốc gia trong mùa lũ, bão; kế hoạch sản xuất vật tư dự phòng phục vụ công tác PCTT&TKCN; kế hoạch tuyên truyền, nâng cao nhận thức về phòng chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn trong từng giai đoạn và hàng năm….

- Tăng cường công tác quản lý nhà nước, kiểm tra việc tổ chức thực hiện công tác PCTT&TKCN trong toàn ngành GTVT.

2. Tổng cục Đường bộ Việt Nam:

- Xây dựng phương án đảm bảo giao thông thông suốt trong mọi tình huống thiên tai, hướng dẫn phân luồng phương tiện đối với các tuyến quốc lộ huyết mạch như quốc lộ 1A, 1B, đường Hồ Chí Minh, các quốc lộ đi Đông Bắc, Tây Bắc, miền Trung và Tây Nguyên...

- Chuẩn bị đầy đủ vật tư dự phòng, bố trí máy móc, thiết bị, vật tư và nhân lực ở những vị trí trọng yếu thường xuyên bị sụt trượt để khắc phục, đảm bảo giao thông bước 1 trong thời gian nhanh nhất.

- Thường xuyên kiểm tra các các khu vực đường xung yếu, các cầu yếu trên các tuyến quốc lộ ở khu vực miền núi. Hàng năm phải tổ chức kiểm tra, rà soát và có các giải pháp khắc phục các vị trí gây cản trở đến việc thoát lũ, xả lũ của các đập thủy điện, các công trình thủy lợi gây ngập úng cho các khu dân cư ở hai bên đường quốc lộ (đặc biệt Quốc lộ 1 ở khu vực Nam Trung bộ) và các khu vực dân cư ở hạ lưu của các đập thủy điện.

- Các đơn vị quản lý đường bộ phải tổ chức thực hiện tốt công tác bảo dưỡng thường xuyên trước, trong và sau mùa lụt bão, nhất là giữ mặt đường êm thuận, khô ráo, các công trình thoát nước luôn thông thoát, hệ thống báo hiệu đầy đủ, rõ ràng, sửa chữa, gia cường kho tàng, cơ sở vật chất hiện có của đơn vị, đảm bảo an toàn khi có lụt bão xảy ra.

- Khi có sự cố do thiên tai xảy ra chỉ đạo các Cục Quản lý Đường bộ phối hợp với các Sở Giao thông vận tải và các lực lượng của địa phương như cảnh sát giao thông, cảnh sát trật tự, lực lượng dân phòng và thanh tra giao thông trong việc phân luồng đảm bảo giao thông, cử người canh gác, cắm phao tiêu, rào chắn, báo hiệu ở những vị trí ngập nước, sạt lở đất gây ách tắc giao thông.

- Phối hợp với các cơ quan liên quan chỉ đạo các chủ đầu tư, các nhà thầu thi công đường bộ thường xuyên kiểm tra biện pháp đảm bảo giao thông trong khi thi công công trình trong mùa mưa bão.

3. Cục Hàng hải Việt Nam:

- Tổ chức thực hiện các giải pháp để đảm bảo an toàn cho tàu, thuyền khi hành trình và neo đậu an toàn trong mùa mưa, bão.

- Chỉ đạo các Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải Việt Nam đảm bảo duy trì lực lượng, phương tiện chuyên dụng TKCN, sẵn sàng tham gia ứng cứu khi có lệnh. Điều động tàu SAR chốt ở những vùng có nguy cơ xảy ra sự cố, sẵn sàng cứu nạn, cứu hộ trong mùa mưa bão.

- Kiểm tra, rà soát các khu neo đậu tránh bão, tăng cường kiểm tra trang thiết bị an toàn của các tàu thuyền trong mùa bão, lũ. Chỉ đạo các Cảng vụ hàng hải nắm chắc số liệu tàu thuyền và các phương tiện thuỷ ra vào cảng, số lượng tàu thuyền đang hành trình hoặc neo đậu tại vùng nước cảng biển khi có bão hoặc áp thấp nhiệt đới, lập phương án điều động tàu thuyền neo, đậu trong khu vực cảng ra tránh bão khi có bão xảy ra, tuyệt đối không cấp phép cho tàu thuyền rời cảng đi vào vùng có bão hoặc áp thấp nhiệt đới di chuyển.

- Chỉ đạo Đài Thông tin duyên hải tăng cường trực canh, phát tín hiệu thông báo diễn biến, đường đi khi có bão và áp thấp nhiệt đới để các phương tiện hoạt động trên biển chủ động phòng, tránh.

- Tăng cường các biện pháp phòng chống lụt, bão để đảm bảo an toàn trụ sở, nhà xưởng, phương tiện, luồng tàu, báo hiệu hàng hải, đặc biệt là các trạm đèn hải đăng xa bờ.

4. Cục Đường sắt Việt Nam, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam:

- Kiểm tra, rà soát các vị trí xung yếu, khu vực trọng điểm như: cầu, đường yếu, khu vực thường xuyên bị ngập nước, dễ bị lũ quét khi có mưa lớn; các đọan đường đèo dốc thường có đá rơi, đất sụt; các khu vực đường sắt ở phía hạ lưu đê, đập thuỷ lợi, hồ chứa nước....

- Chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị quản lý, bảo trì đường sắt, các khu gian, khu đoạn bố trí vật tư, thiết bị, máy móc và nhân lực để khẩn trương khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra và đảm bảo giao thông trong thời gian nhanh nhất.

- Khi xảy ra thiên tai chỉ đạo các đơn vị điều chỉnh kế hoạch khai thác, chạy tàu để giảm số lượng các chuyến tàu chạy qua hoặc dừng đỗ ở những khu vực bị ảnh hưởng của thiên tai. Xây dựng phương án tăng bo, chuyển tải hành khách, hàng hóa qua những điểm có khả năng bị ách tắc trên tuyến đường sắt.

- Xây dựng phương án bảo quản hàng hoá, vận chuyển vật tư dự phòng, chuyển tải hành khách, chuẩn bị đủ về số lượng, chủng loại đầu máy, toa xe tại các khu vực trọng điểm để vận chuyển kịp thời vật tư dự phòng phục vụ ứng cứu khi có tình huống thiên tai, sự cố xảy ra.

5. Cục Hàng không Việt Nam, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam:

- Tăng cường công tác kiểm tra sân bay, nhà ga, hệ thống thông tin tín hiệu, công tác điều hành, chỉ huy để đảm bảo tuyệt đối an toàn, đặc biệt chú ý trong tình huống thời tiết xấu, mưa, bão… và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn khi có sự huy động của Uỷ ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn.

- Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng không, các cơ sở cung cấp dịch vụ tìm kiếm cứu nạn hàng không thuộc Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam đảm bảo hệ thống thông tin liên lạc thông suốt, trang thiết bị kỹ thuật ổn định, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu khai thác phục vụ công tác tìm kiếm cứu nạn hàng không. Tăng cường công tác phối hợp hiệp đồng về lĩnh vực PCTT&TKCN với các quốc gia lân cận và các vùng FIR, các cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu, các cơ sở cung cấp dịch vụ tìm kiếm cứu nạn. Nâng cao chất lượng đào tạo, huấn luyện cho lực lượng chuyên ngành tìm kiếm cứu nạn hiện trường đảm bảo nguồn lực sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ TKCN hiệu quả.

6. Cục Đường thuỷ nội địa Việt Nam:

- Hàng năm tiến hành rà soát, đánh giá để xây dựng phương án tổ chức điều tiết hướng dẫn đảm bảo giao thông và phương án chống va trôi cho các cầu trong mùa mưa lũ ở những vị trí trọng yếu trên các tuyến đường thuỷ nội địa quốc gia, trình Bộ phê duyệt để tổ chức thực hiện.

- Tăng cường công tác phối hợp các Sở GTVT xử lý khi có các vụ tai nạn đường thủy, công tác kiểm tra an toàn cho phương tiện thủy (đăng ký, đăng kiểm, chứng chỉ chuyên môn, trang thiết bị an toàn…) trên các bến đò dọc, đò ngang trong mùa bão, lũ.

- Đôn đốc, nhắc nhở các nhà thầu, các đơn vị quản lý đường thuỷ nội địa kịp thời thu hồi phao tiêu, báo hiệu khi lũ sắp về, không để xảy ra hiện tượng trôi phao, đứt neo phao, trôi mất báo hiệu. Tiến hành thay thế, bổ sung phao tiêu, biển báo, gia cố các cọc neo, phao neo cho tàu thuyền neo đậu ngay sau khi bão tan, lũ rút.

- Kiểm kê, rà soát phương tiện phục vụ công tác PCTT&TKCN như tàu, thuyền, ca nô, phao, bè, cọc neo, trụ neo và phao neo, đảm bảo sẵn sàng ứng cứu khi có sự cố xảy ra.

7. Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng công trình giao thông:

Chủ động tham mưu cho lãnh đạo Bộ chỉ đạo các Chủ đầu tư, các Ban Quản lý dự án và các Sở Giao thông vận tải trong cả nước và các đơn vị có liên quan trong việc ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai đối với kết cấu hạ tầng giao thông vận tải.

8. Cục Y tế Giao thông vận tải:

- Tổ chức thực hiện tốt công tác phòng dịch, vệ sinh môi trường sau lũ, bão.

- Xây dựng kế hoạch dự phòng thuốc men, vật tư tiêu hao để giúp đỡ và hỗ trợ cho các đơn vị trong ngành khi có thiên tai sự cố gây ra.

- Chỉ đạo các bệnh viện, cơ sở điều trị tổ chức các đội cấp cứu lưu động với đầy đủ cán bộ chuyên môn, thuốc men, dụng cụ y tế và phương tiện đi lại, tổ chức ứng trực sẵn sàng trong mùa mưa bão hoặc khi có tai nạn và sự cố gây ra.

9. Các Tổng công ty Bảo đảm an toàn hàng hải:

- Thực hiện ngay việc dịch chuyển luồng hàng hải và phao báo hiệu hàng hải trong trường hợp điều chỉnh hướng tuyến tạm thời.

- Trong trường hợp phải khắc phục ngay việc nạo vét tuyến luồng bị bồi lắng do thiên tai gây ra, các đơn vị Bảo đảm an toàn hàng hải có trách nhiệm rà soát đề xuất phương án nạo vét, khơi thông luồng tuyến, đảm bảo an toàn luồng chạy tàu.

10. Các Sở Giao thông vận tải:

- Có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với các ngành, các cấp, các Cục Quản lý đường bộ, các Chi cục Quản lý Đường thủy nội địa và các đơn vị quản lý, bảo trì và sữa chữa đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa tiến hành khắc phục sự cố do mưa bão gây ra, tiến hành phân luồng, đảm bảo giao thông khắc phục hậu quả bước 1 trên các quốc lộ ủy thác và đường địa phương, phối hợp điều hành việc vận tải, tăng bo hành khách và hàng hoá… ngay khi bão tan, lũ rút.

- Tiến hành kiểm tra, rà soát các dầm thép Benley, dầm thép giao thông địa phương, ca nô, phà lắp ghép, phà tự hành, cầu phao mà trước đây Bộ GTVT và Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Cục Đường thủy nội địa Việt Nam đã có Quyết định hỗ trợ, cho mượn để đảm bảo giao thông và phục vụ phòng, chống lụt bão nếu đã đến hạn phải trả thì tiến hành sơn sửa, vận chuyển trả về kho dự phòng của Bộ. Trong trường hợp địa phương có nhu cầu sử dụng lâu dài hoặc chưa có cầu mới thay thế thì đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có văn bản gửi Bộ GTVT và Bộ Tài chính xin điều chuyển hẳn tài sản từ Trung ương về địa phương quản lý theo đúng các quy định hiện hành về quản lý tài sản công.

Trưởng Ban Chỉ huy PCTT&TKCN Bộ, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Cục trưởng các Cục Quản lý chuyên ngành, Giám đốc các Sở GTVT và Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ có trách nhiệm tổ chức, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc Chỉ thị này./.