Tình trạng bụi bẩn và ô nhiễm không khí trên diện rộng đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, nhưng mức độ quan tâm của công chúng và dư luận về vấn đề này theo nhiều chuyên gia về môi trường thì vẫn còn khá thờ ơ.
Chỉ tiêu kiểm tra tình trạng không khí không đạt tiêu chuẩn cho phép, thậm chí đạt tới mức nguy hại cao cho sức khỏe, trong đó lượng bụi lơ lửng đang là nhân tố gây ô nhiễm nghiêm trọng hàng đầu trên địa bàn.
Hiện nay tại TP. Hồ Chí Minh, những đánh giá về mức độ ô nhiễm không khí do PGS. TS. Nguyễn Đinh Tuấn - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Tài nguyên - Môi trường, người đã nghiên cứu chất lượng không khí trong suốt gần 10 năm qua báo động: TP. Hồ Chí Minh đang là một Bangkok (Thái Lan) của 20 năm trước.
Khoảng 20 năm về trước, không khí ở TP. Bangkok chứa đầy bụi, chì và các hóa chất độc hại. Bầu trời thì đầy khói đen từ các ống khói xe hơi, xe máy. Giờ đây, chúng ta hoàn toàn có thể nhìn thấy những hình ảnh trên ở hai thành phố lớn của Việt Nam là TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội. Việt Nam hiện nay chính là tấm gương phản chiếu của Bangkok những năm đầu thập niên 90 thế kỷ trước.
Lý do dẫn đến tình trạng này là do nguồn phát thải ô nhiễm không khí chưa được kiểm soát chặt chẽ, dẫn đến tình trạng số lượng nguồn thải tăng lên không ngừng do sự gia tăng ồ ạt các phương tiện xe máy và sự ra đời ngày một nhiều của các cơ sở sản xuất công nghiệp. Về chất lượng, hầu hết các nguồn thải không được kiểm soát để đạt được tiêu chuẩn phát thải như các loại phương tiện giao thông, chủ yếu là xe máy chưa được kiểm soát, chỉ có một số ít các cơ sở sản xuất công nghiệp có phát thải chất gây ô nhiễm không khí có lắp đặt hệ thống xử lý khí thải.
Nồng độ các chất bụi, ozôn, ni-tơ, lưu huỳnh… đều tăng từ 01 đến gần 3 lần so với cùng kỳ năm 2010. Các chỉ số khác như chì, benzen, tiếng ồn tại nhiều tuyến đường có đặt thiết bị quan trắc trên địa bàn thành phố cũng đang có dấu hiệu tăng lên so với một năm trước. Ngoài ra, nồng độ NO2 đo đạc được tại các trạm quan trắc cũng cho thấy chỉ số này cũng vượt tiêu chuẩn cho phép.
Được biết, hiện nay tại địa bàn TP. Hồ Chí Minh, mỗi ngày có trên dưới 5 triệu xe cơ giới lưu thông chủ yếu theo các trục đường chính của khu vực 500km² nội thành đã làm cho nồng độ ô nhiễm không khí càng nghiêm trọng hơn. Kẹt xe thường xuyên và liên tục làm gia tăng mức độ ô nhiễm. Khí thải phát ra ở tầm thấp, tập trung nhiều trong các khu vực đông dân cư. Chưa kể tình trạng đất đá rơi rớt từ các xe tải, ở các đoạn đường thi công dở dang vật liệu xây dựng và đất đá vương đầy hai bên đường bị mưa cuốn trôi xuống lòng đường cũng là nguyên nhân khiến tình trạng khói bụi thêm trầm trọng.
Có thời gian, lá cây xung quanh khu công nghiệp Lê Minh Xuân (huyện Bình Chánh) đồng loạt đổi màu thành trắng toát, nhiều khu vực lá cây bị vàng khô hoặc đỏ làm cho người dân địa phương rất hoang mang. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó là ảnh hưởng bởi bụi, khói từ các nhà máy, lò nung vôi, gạch... của khu công nghiệp.
Các loại khí độc CO2, H2S, CO thường làm khô, vàng, úa lá. Nhiều thành phố lớn tại Việt Nam, đặc biệt là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh hiện vẫn còn nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, trong đó rất nhiều nhà máy, cơ sở sản xuất chưa trang bị hệ thống xử lý khí thải, khói bụị khiến cho chất lượng cuộc sống của cư dân đô thị lớn nhất nước đã và đang giảm đi khá nhiều
Theo GS. TSKH. Phạm Ngọc Đăng - Chủ tịch Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam, hoạt động GTVT, các ngành công nghiệp, thủ công nghiệp và hoạt động xây dựng là những nguồn chính gây ô nhiễm không khí ở các khu đô thị. Theo đánh giá của các chuyên gia, ô nhiễm không khí ở đô thị do giao thông gây ra chiếm tỷ lệ khoảng 70%. Chuyên gia kinh tế Bùi Trinh cho rằng: “Nếu Việt Nam chỉ cố gắng phấn đấu tăng trưởng cao mà không tính đến thay đổi cấu trúc trong nội tại mỗi ngành và cơ cấu ngành trong tổng giá trị gia tăng thì đến năm 2035, Việt Nam sẽ vào Top các nước có mức độ ô nhiễm nguy hiểm”. |