Khóa họp thứ 66 của Ủy ban Bảo vệ môi trường biển thuộc Tổ chức hàng hải quốc tế

18/04/2014

Khóa họp thứ 66 của Ủy ban Bảo vệ môi trường biển (MEPC) thuộc Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) đã được tổ chức tại trụ sở của IMO, thủ đô Luân Đôn - Vương quốc Anh, từ ngày 31 tháng 3 đến ngày 4 tháng 4 năm 2014.

Tại khóa họp này, MEPC đã thông qua sửa đổi, bổ sung của Công ước quốc tế về ngăn ngừa ô nhiễm do tàu gây ra (MARPOL) nhằm mục đích quy định ngày áp dụng tiêu chuẩn mức III (Tier III Standard) tại các khu vực kiểm soát phát thải (emission control areas - ECA) đối với tàu biển, và quy định việc bắt buộc áp dụng Chương trình đánh giá đối với quốc gia thành viên của IMO (IMO Member State Audit Scheme). Bên cạnh đó, MEPC cũng đã xem xét các quy định bảo vệ môi trường của Dự thảo Bộ luật quốc tế về tàu hoạt động tại vùng nước thuộc các cực của địa cầu (Polar Code) và các sửa đổi, bổ sung cần thiết để quy định việc bắt buộc áp dụng đối với bộ luật này. Các nội dung quan trọng khác được MEPC xem xét và thảo luận tại khóa họp bao gồm: việc thực hiện các quy định về hiệu quả năng lượng, Công ước quốc tế về quản lý nước dằn và cặn lắng nước dằn tàu (BWM), Công ước quốc tế Hồng Kông về tái sinh tàu an toàn và thân thiện với môi trường (SR).

Thông qua sửa đổi, bổ sung liên quan đến ngày thực hiện tiêu chuẩn kiểm soát phát thải mức III.

Khóa họp thứ 66 của MEPC (MEPC 66) đã thông qua sửa đổi, bổ sung đối với quy định 13 về kiểm soát phát thải ôxít nitơ (NOx) của Phụ lục VI, Công ước MARPOL, liên quan đến ngày thực hiện tiêu chuẩn kiểm soát phát thải mức III tại các khu vực kiểm soát phát thải từ tàu.

Sửa đổi, bổ sung quy định tiêu chuẩn kiểm soát phát thải mức III áp dụng cho động cơ diesel lắp đặt trên tàu từ ngày 01 tháng 01 năm 2016 và hoạt động tại khu vực kiểm soát phát thải Bắc Mỹ, hoặc khu vực kiểm soát phát thải vùng biển Caribê thuộc Hoa Kỳ. Thêm vào đó, trong tương lai, tiêu chuẩn kiểm soát phát thải mức III cũng sẽ áp dụng cho các khu vực kiểm soát phát thải từ tàu khác đối với tàu được đóng từ ngày MEPC quy định là ngày có hiệu lực đối với khu vực kiểm soát phát thải đó, hoặc ngày được quy định cụ thể trong sửa đổi, bổ sung đối với khu vực kiểm soát phát thải liên quan.

Tiêu chuẩn kiểm soát phát thải mức III không áp dụng cho động cơ diesel lắp đặt trên tàu tàu được đóng trước ngày 01 tháng 01 năm 2021 có tổng dung tích nhỏ hơn 500, có chiều dài từ 24 mét trở lên và được thiết kế chuyên dùng cho mục đích vui chơi, giải trí.

Sửa đổi, bổ sung nói trên dự kiến có hiệu lực từ ngày 01 tháng 9 năm 2015.

Các yêu cầu về kiểm soát phát thải NOx áp dụng cho động cơ diesel có công suất lớn hơn 130 kW. Các mức tiêu chuẩn kiểm soát phát thải (Tier) khác nhau được áp dụng cho động cơ tùy thuộc vào ngày đóng tàu. Ở ngoài khu vực kiểm soát phát thải, tiêu chuẩn kiểm soát phát thải mức II áp dụng cho động cơ diesel lắp đặt trên tàu được đóng từ ngày 01 tháng 01 năm 2011.

Thông qua sửa đổi, bổ sung đối với Công ước MARPOL quy định việc bắt buộc áp dụng Chương trình đánh giá đối với quốc gia thành viên của IMO.

MEPC 66 đã nhất trí thông qua các sửa đổi, bổ sung đối với các phụ lục từ I đến VI của Công ước MARPOL đưa ra quy định bắt buộc áp dụng Bộ luật về thực hiện các văn kiện của IMO (IMO Instruments Implementation Code - III Code). Các sửa đổi, bổ sung này, dự kiến có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2016, đưa thêm các định nghĩa và quy định liên quan tới việc thẩm tra sự phù hợp theo quy định của Bộ luật III, tức là quy định việc bắt buộc áp dụng Chương trình đánh giá đối với quốc gia thành viên của IMO vào nội dung của Công ước MARPOL.

Bộ luật III được IMO thông qua tại khóa họp Đại hội đồng lần thứ 28 (tháng 11 năm 2013). Các công ước liên quan khác của IMO cũng đã và đang trong quá trình sửa đổi, bổ sung nhằm mục đích quy định việc bắt buộc áp dụng Chương trình đánh giá đối với quốc gia thành viên của IMO.

Thông qua các sửa đổi, bổ sung quan trọng khác đối với Công ước MARPOL và các bộ luật về tàu chở hóa chất.

Trong khuôn khổ chương trình nghị sự, MEPC 66 đã thảo luận và nhất trí thông qua:

  • Sửa đổi, bổ sung đối với Phụ lục I của Công ước MARPOL, Bộ luật về kết cấu và trang thiết bị của tàu chở xô hóa chất nguy hiểm (BCH) và Bộ luật quốc tế về kết cấu và trang thiết bị của tàu chở xô hóa chất nguy hiểm (IBC). Theo đó, tàu chở dầu và tàu chở hóa chất bắt buộc phải trang bị máy tính kiểm tra ổn định (stability instrument). Các sửa đổi, bổ sung này dự kiến có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2016.
  • Sửa đổi, bổ sung đối với Phụ lục VI của Công ước MARPOL liên quan đến việc gia hạn áp dụng Chỉ số thiết kế hiệu quả năng lượng (Energy Efficiency Design Index - EEDI) đối với tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng, tàu hàng ro-ro (tàu chở xe ô tô), tàu khách ro-ro và tàu khách viễn dương được trang bị động cơ đẩy kiểu phi thông thường (non-conventional). Đồng thời, sửa đổi, bổ sung cho phép miễn trừ áp dụng EEDI cho tàu không được đẩy bằng phương tiện cơ khí và tàu hàng hoạt động độc lập có khả năng tự phá băng. Sửa đổi, bổ sung này dự kiến có hiệu lực từ ngày 01 tháng 9 năm 2015.

Xem xét dự thảo các quy định về môi trường của Bộ luật quốc tế về tàu hoạt động tại vùng nước thuộc các cực của địa cầu.

MEPC đã xem xét các yêu cầu về môi trường nêu trong dự thảo Bộ luật quốc tế về tàu hoạt động tại vùng nước thuộc các cực của địa cầu (Polar Code). Đồng thời, ủy ban này cũng xem xét dự thảo sửa đổi, bổ sung của Công ước MARPOL nhằm mục đích quy định việc áp dụng bắt buộc đối với Polar Code. Liên quan đến vấn đề này, MEPC đã quyết định thành lập một nhóm công tác làm việc qua thư tín (correspondence group) để hoàn thiện dự thảo sửa đổi, bổ sung đối với Công ước MARPOL và dự thảo các quy định về môi trường của Polar Code, và báo cáo kết quả thực hiện tại khóa họp thứ 67 của ủy ban (MEPC 67) sẽ tổ chức trong tháng 10 năm 2014.

Dự thảo Polar Code bao gồm các quy định toàn diện về thiết kế, đóng tàu, trang thiết bị, vận hành, huấn luyện, tìm kiếm, cứu nạn, và bảo vệ môi trường áp dụng cho các tàu hoạt động ở các vùng nước khắc nghiệt xung quanh hai cực của trái đất. Các quy định về môi trường của bộ luật này liên quan đến ngăn ngừa ô nhiễm dầu; ngăn ngừa ô nhiễm do chất lỏng độc chở xô bằng tàu; ngăn ngừa ô nhiễm do nước thải; và ngăn ngừa ô nhiễm do rác thải từ tàu.

Các biện pháp hiệu quả năng lượng đối với tàu.

Tiếp tục các công việc xây dựng các hướng dẫn trợ giúp cho việc thực hiện thống nhất các quy định liên quan đến hiệu quả năng lượng của tàu đã có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2013, MEPC 66 đã thông qua Hướng dẫn 2014 về phương pháp tính chỉ số thiết kế hiệu quả năng lượng đạt được áp dụng cho tàu đóng mới.

Hợp tác kỹ thuật và chuyển giao công nghệ

MEPC đã thảo thuận việc thực hiện Nghị quyết MEPC.229(65) về tăng cường hợp tác kỹ thuật và chuyển giao công nghệ liên quan đến việc cải tiến hiệu quả năng lượng của tàu. Về vấn đề này, MEPC đã thành lập một nhóm công tác chuyên gia về tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao công nghệ tàu biển. Trong thời gian khóa họp thứ 66 của MEPC, nhóm công tác này đã họp và thống nhất kế hoạch làm việc. Kế hoạch làm việc của nhóm đã được MEPC phê chuẩn bao gồm: đánh giá các tác động và hệ lụy liên quan đến việc thực hiện các quy định về hiệu quả năng lượng thuộc chương 4, Phụ lục VI của Công ước MARPOL, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển trong việc xác định các nhu cầu về chuyển giao công nghệ và tài chính; nhận biết và thiết lập danh mục các công nghệ hiệu quả năng lượng đối với tàu; nhận biết các rào cản đối với việc chuyển giao công nghệ, nhất là đối với các nước đang phát triển, liên quan đến giá thành và các nguồn tài trợ có thể có; trên cơ sở đó đưa ra các khuyến nghị, bao gồm việc xây dựng thỏa thuận mẫu về chuyển giao các nguồn lực công nghệ, tài chính và phát triển năng lực giữa các quốc gia thành viên nhằm thực hiện các quy định về hiệu quả năng lượng.

Hệ thống thu thập số liệu về tiêu thụ dầu nhiên liệu của tàu biển

Các đề xuất về việc thiết lập cơ chế thu thập và báo cáo số liệu dầu tiêu thụ dùng cho tàu biển đã được MEPC trao đổi và thảo luận. MEPC quyết định thành lập một nhóm công tác làm việc qua thư tín để xem xét xây dựng hệ thống thu thập số liệu, bao gồm việc nhận biết các yếu tố cốt lõi của hệ thống như vậy. Kết quả làm việc của nhóm công tác này sẽ được báo cáo tại MEPC 67.

Các vấn đề liên quan đến Bộ luật kỹ thuật NOx

MEPC đã nhất trí thông qua sửa đổi, bổ sung đối với Bộ luật kỹ thuật NOx 2008 liên quan đến việc sử dụng hai loại nhiên liệu khác nhau cho động cơ tàu biển. Đồng thời, ủy ban cũng đã thông qua Hướng dẫn 2014 về thông tin mà chính quyền hàng hải cần đệ trình lên IMO liên quan đến việc chứng nhận phương pháp phê chuẩn theo quy định 13.7.1 của Phụ lục VI, Công ước MARPOL, áp dụng cho động cơ diesel lắp đặt trên tàu đóng trước ngày 01 tháng 01 năm 2000; và Hướng dẫn 2014 về phương pháp phê chuẩn áp dụng cho các phương pháp phê chuẩn mới được báo cáo lên IMO.

MEPC 66 cũng đã phê chuẩn sửa đổi, bổ sung đối với Phụ lục VI của Công ước MARPOL liên quan đến các động cơ tàu biển chỉ sử dụng dầu nhẹ, nhằm mục đích quy định rõ ràng các động cơ này thuộc phạm vi áp dụng các yêu cầu kiểm soát NOx của Phụ lục VI. Sửa đổi, bổ sung dự kiến sẽ được MEPC 67 thông qua. Về vấn đề này, MEPC cũng đã đề nghị các bên liên quan đề xuất các sửa đổi, bổ sung đối với Bộ luật kỹ thuật NOx nhằm đưa ra các quy định áp dụng cho các động cơ tàu biển chỉ sử dụng dầu nhẹ. Các sửa đổi, bổ sung đề xuất đối với Bộ luật kỹ thuật NOx dự kiến sẽ được MEPC 67 xem xét và phê chuẩn.

Tiêu chuẩn 2014 đối với thiết bị đốt chất thải

Tiêu chuẩn 2014 đối với thiết bị đốt chất thải đã được MEPC 66 thông qua, bao gồm các chỉ tiêu về thiết kế, chế tạo, chức năng, vận hành và thử nghiệm đối với loại thiết bị được dùng để đốt rác và các loại chất thải khác được tạo ra trong quá trình hoạt động thông thường của tàu. Tiêu chuẩn mới được MEPC thông qua này áp dụng cho thiết bị đốt chất thải có công suất đến 4.000 kW.

Thành lập nhóm công tác làm việc qua thư tín để xem xét quy định về kiểm soát phát thải SOx MEPC 66 đã cân nhắc thời gian xem xét, theo quy định 14.8 của Phụ lục VI, Công ước MARPOL, đối với việc kiểm soát phát thải ôxít lưu huỳnh (SOx) từ tàu và sự sẵn có của dầu nhiên liệu đáp ứng thỏa mãn các yêu cầu về giới hạn hàm lượng lưu huỳnh. Ủy ban đã nhất trí thành lập nhóm công tác làm việc qua thư tín để xây dựng phương pháp xác định sự sẵn có của dầu nhiên liệu tuân thủ tiêu chuẩn nêu tại quy định 14.1.3 của Phụ lục VI, Công ước MARPOL. Nhóm công tác này sẽ đệ trình báo cáo thực hiện công việc lên MEPC 67. Trên cơ sở báo cáo nhận được từ nhóm công tác, MEPC sẽ thông qua các điều khoản tham chiếu phục vụ cho việc nghiên cứu liên quan tại khóa họp thứ 68 tổ chức trong năm 2015.

Hàm lượng lưu huỳnh (tính bằng phần trăm theo khối lượng) của dầu nhiên liệu sử dụng trên tàu hiện quy định không được vượt quá 3,5 phần trăm (khi tàu hoạt động ngoài khu vực kiểm soát phát thải). Từ ngày 01 tháng 01 năm 2020, chỉ số này phải giảm xuống dưới 0,5 phần trăm. Tùy thuộc vào kết quả xem xét của IMO được hoàn thành trong năm 2018 liên quan đến sự sẵn có của dầu nhiên liệu tuân thủ tiêu chuẩn, việc áp dụng tiêu chuẩn dầu nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh dưới 0,5 phần trăm có thể được hoãn đến ngày 01 tháng 01 năm 2025.

Phê chuẩn hệ thống quản lý nước dằn

MEPC 66 đã thực hiện việc phê chuẩn cơ sở cho hai hệ thống quản lý nước dằn sử dụng hoạt chất. Đồng thời, ủy ban cũng đã phê chuẩn một số hướng dẫn liên quan đến quản lý nước dằn tàu phù hợp với Công ước quốc tế về quản lý nước dằn và cặn lắng nước dằn tàu (BWM).

Hiện tại Công ước BWM đã nhận được sự phê chuẩn của 38 quốc gia với đội tàu tổng cộng chiếm 30,38 phần trăm tổng dung tích đội thương thuyền thế giới và chưa có hiệu lực. Để có hiệu lực, công ước này phải được ít nhất 35 quốc gia với đội tàu tổng cộng chiếm 35 phần trăn tổng dung tích đội thương thuyền thế giới phê chuẩn. MEPC 66 đã thúc giục các nước chưa phê chuẩn Công ước BWM thực hiện việc phê chuẩn tại thời điểm sớm nhất có thể.

Xem xét việc thực hiện công ước về tái sinh tàu

Tại khóa họp thứ 66, MEPC đã xem xét báo cáo của nhóm công tác làm việc qua thư tín về xây dựng giá trị ngưỡng và các miễn trừ áp dụng đối với các vật liệu được liệt kê trong danh mục các loại vật liệu nguy hại theo quy định của Công ước quốc tế Hồng Kông về tái sinh tàu an toàn và thân thiện với môi trường (SR). Trên cơ sở đó, MEPC đã thống nhất các công việc cần làm tiếp theo để thực hiện Công ước SR và thành lập lại nhóm công tác làm việc qua thư tín nói trên để hoàn tất các nhiệm vụ liên quan.

Phê chuẩn hướng dẫn làm giảm tiếng ồn dưới nước

MEPC đã phê chuẩn hướng dẫn làm giảm tiếng ồn dưới nước do ngành vận tải biển thương mại gây ra nhằm đề cập đến các tác động có hại đối với các loài thủy sinh. Hướng dẫn này thừa nhận sự phát xạ tiếng ồn dưới nước từ các tàu thương mại có hậu quả tiêu cực ngắn hạn và dài hạn đối với các loài thủy sinh.

Tác giả: Nguyễn Vũ Hải - VR