Theo Bloomberg, Tesla Inc. đã thống trị giai đoạn đầu tiên của kỷ nguyên năng lượng mới và nắm giữ toàn bộ thị trường ôtô chạy điện non trẻ. Nhưng giờ, những nhà sản xuất xe truyền thống Volkswagen AG và Toyota Motor Corp. cũng bước vào cuộc đua. Hai nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới đều đã nhận ra đây là kỷ nguyên của các phương tiện chạy bằng pin và đang tìm cách giữ vị thế dẫn đầu.
Volkswagen và Toyota được coi là những bậc thầy về sản xuất hàng loạt. Họ đã đặt ra kế hoạch chi 170 tỷ USD trong những năm tới để duy trì vị thế thống trị trong ngành công nghiệp.
Các giám đốc điều hành của những hãng xe truyền thống hiểu rằng quá trình chuyển từ động cơ đốt trong sang động cơ điện sẽ không có trật tự. Nó có thể giống cách Apple Inc. bước vào thị trường di động và vượt mặt Nokia.
Tesla của Elon Musk đã thống trị thị trường xe điện non trẻ trong nhiều năm.
Bước vào cuộc đua
Sau một năm giá cổ phiếu tăng phi mã, Tesla đã trở thành nhà sản xuất ôtô giá trị nhất thế giới. Câu hỏi đặt ra là những gì hãng xe điện làm được trong tương lai có xứng đáng với giá trị vốn hóa thị trường hay không.
“Hai nhà sản xuất xe lớn nhất thế giới đã quyết định chuyển sang xe điện. Không còn nghi ngờ gì nữa, xu hướng chính trong tương lai sẽ là xe chạy điện”, ông Andy Palmer - cựu giám đốc của Aston Martin và Nissan Motor - bình luận. “Tôi cho rằng quá trình chuyển sang xe điện sẽ nhanh hơn những dự báo trước đó”, ông nói thêm.
Volkswagen (VW) đang tìm mọi cách để soán ngôi Tesla của Elon Musk. Sau hơn 84 năm, công ty Đức phát triển thành một gã khổng lồ với hàng chục thương hiệu và khoảng 120 nhà máy sản xuất trên khắp thế giới. VW tạo ra khoảng 280 tỷ USD mỗi năm với các mẫu xe khác nhau, từ Tiguan, Passat đến siêu xe Lamborghini và xe tải hạng nặng Scania.
Hàng năm, Giám đốc điều hành Herbert Diess đều công bố ngân sách lớn cho điện khí hóa. Hôm 9/12, ông đã đưa ra kế hoạch chi tiêu lớn nhất từ trước đến nay. Đó là chi 89 tỷ euro (tương đương 100 tỷ USD) cho xe điện và phát triển phần mềm trong nửa thập kỷ tới.
“Quá trình chuyển đổi của chúng tôi sẽ diễn ra rất nhanh chóng, hơn bất cứ những gì mà ngành công nghiệp đã chứng kiến trong thế kỷ qua”, ông nhấn mạnh.
Volkswagen đang tìm mọi cách để soán ngôi Tesla của Elon Musk.
10 tháng đầu năm 2021, VW đã giao khoảng 322.000 xe chạy hoàn toàn bằng điện, chỉ bằng hơn 50% mục tiêu doanh số 600.000 chiếc. Nhưng ông Diess không nản lòng. Cấu trúc của mẫu ID.3 và ID.4 sẽ trở thành nền tảng cho 27 mẫu xe ra mắt vào cuối năm nay.
VW sẽ chuyển từ sản xuất các mẫu xe này tại 5 nhà máy - ở Đức, Trung Quốc và Cộng hòa Czech - lên 8 nhà máy. Hãng bắt đầu sản xuất tại 2 cơ sở nữa ở quê nhà và một nhà máy lắp ráp tại Mỹ. Hãng sắp ra mắt thêm nhiều chiếc Porsche chạy điện và dự kiến giới thiệu phiên bản chạy hoàn toàn bằng điện của mẫu SUV Macan vào năm sau.
Còn Toyota nổi tiếng là hãng phản đối xe điện mạnh mẽ. Hồi tháng 1/2021, Chủ tịch Toyota Akio Toyada từng thẳng thừng chỉ trích đề xuất loại bỏ dần các phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch của chính phủ Nhật Bản.
Nhưng trong cuộc họp báo trực tuyến hôm 14/12, hãng xe Nhật Bản gây bất ngờ khi đưa lên sân khấu 16 mẫu ôtô chạy điện và gọi đó là “showroom của tương lai”. Giới phân tích cho rằng những gì diễn ra đã chứng tỏ gã khổng lồ Nhật Bản cũng không nằm ngoài xu hướng chung.
Toyota gây bất ngờ khi đưa lên sân khấu 16 mẫu ôtô chạy điện và gọi đó là “showroom của tương lai”.
Hồi đầu tháng 12, tại Brussels, Toyota đã tuyên bố sẵn sàng chỉ bán những chiếc xe không khí thải ở châu Âu vào năm 2023. Tại Bắc Carolina vài ngày sau đó, hãng tổ chức một cuộc họp báo với thống đốc bang và hàng trăm khách mời, nhằm công bố nơi đặt nhà máy pin đầu tiên của Mỹ với khoản đầu tư 1,29 tỷ USD.
Hai gã khổng lồ sản xuất xe đang giành giật thị trường xe điện, còn Tesla cũng tìm cách mở rộng quy mô. Công ty đã giao 936.000 chiếc xe trong năm nay, tăng gần 90% so với năm trước đó.
Hãng xe của Musk cũng lên kế hoạch đầu tư tới 1,2 tỷ NDT (tương đương 188 triệu USD) vào nhà máy ở Thượng Hải để nâng cấp thiết bị và nâng công suất. Hai nhà máy lắp ráp mới - bên ngoài Berlin và ở Austin (bang Texas) - cũng đang chuẩn bị bắt đầu sản xuất Model Y.
"Ngai vàng" lung lay
“Nhu cầu đối với xe điện vượt xa năng lực sản xuất của ngành. Vì thế, thành công của xe điện không nằm ở số đơn hàng, mà là năng lực sản xuất, khả năng đảm bảo nguồn cung và chi phí hợp lý. Tesla có thể giữ vị trí đứng đầu đối với tất cả yếu tố này”, nhà phân tích Emmanuel Rosner của Deutsche Bank nhận định.
Nhưng theo một số chuyên gia khác, ngai vàng của Tesla có thể bị lật đổ khi những hãng xe truyền thống tham gia vào cuộc chơi xe điện. IHS Markit dự đoán thị phần xe điện của Tesla tại Mỹ sẽ giảm từ 50% xuống 20% vào năm 2025.
“Lượng vốn đầu tư lớn sẽ giúp Toyota và VW có vị thế tốt hơn những startup chuyên về xe điện”, bà Anna-Marie Baisden - Trưởng bộ phận Nghiên cứu ôtô tại Fitch Solutions - bình luận.
“Chúng tôi vẫn giữ quan điểm rằng các nhà sản xuất xe truyền thống sẽ có lợi thế hơn về quy mô, kinh nghiệm sản xuất và sự trung thành với thương hiệu”, bà lập luận. Ngoài dây chuyền lắp ráp và mẫu xe, VW và Toyota cần theo kịp Tesla trên một cuộc đua khác. Đó là phần mềm.
Nhà máy của Tesla tại Thượng Hải.
VW đã gặp thách thức trong việc vận hành một số chức năng công nghệ nhất định. Những chiếc xe đầu tiên được giao cho khách hàng vẫn thiếu nhiều tính năng, bao gồm khả năng kết nối các ứng dụng điện thoại thông minh với màn hình hiển thị trên xe.
Thay vì đưa ra một bản sửa lỗi cho chủ sở hữu xe như cách Tesla làm với các mẫu xe của mình, những khách hàng mua ID.3 phải đến gặp đại lý bán xe để giải quyết vấn đề.
Anh Joey Mandel là khách hàng đầu tiên mua chiếc SUV chạy điện ID.4 tại đại lý xe hơi địa phương. Nhạc trên xe của anh liên tục bị ngắt giữa chừng. Thỉnh thoảng, chiếc xe còn không thể nhả khỏi cổng sạc.
Nhưng anh Mandel vẫn hài lòng với chiếc xe mới mua. “Nó không thể so sánh với Tesla về mặt công nghệ. Nhưng đối với những khách hàng sợ chuyển sang xe điện, VW đã giữ mọi thứ tương đối giống với một chiếc xe chạy xăng”, anh giải thích.