Tổng cục Hải quan cho biết, trong tháng 3/2020, ước tính có 8.000 xe ô tô các loại được nhập khẩu với trị giá đạt 163 triệu USD, giảm 22% về lượng và 26,6% về trị giá so với tháng trước. Như vậy, ước tính đến hết quý I/2020, nhập khẩu ô tô các loại đạt 23.000 xe, trị giá đạt 497 triệu USD, giảm 43,1% về lượng và giảm 43,3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2019.
Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tính chung 3 tháng đầu năm chỉ số tồn kho ô tô tăng 122,5% so với cùng kỳ 2019.
Bên cạnh lượng xe tồn kho tăng cao, linh kiện xe nhập về Việt Nam cũng suy giảm, 15 ngày đầu tháng 3, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này cũng chỉ đạt 150 triệu USD, giảm gần 10 triệu USD so với cùng kỳ tháng trước và giảm hơn 20 triệu USD so với cùng kỳ năm trước.
Một số nhà máy sản xuất lắp ráp xe ô tô tại Việt Nam cũng tạm ngừng sản xuất theo chỉ đạo từ tập đoàn mẹ ở nước ngoài cho thấy dự báo tình hình sản xuất kinh doanh ô tô trong quý II/2020 sẽ gặp nhiều khó khăn.
Lý giải về tình trạng này, nhóm phân tích Công ty chứng khoán VDSC cho biết, nguyên nhân tiêu biểu nhất đến từ đại dịch Covid-19, ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh đến nền kinh tế toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng đã nâng cao tâm lý tiết kiệm thay vì đầu tư mua xe ở thời điểm hiện tại.
Đồng thời, một cách gián tiếp dịch bệnh cũng khiến cho người dân ngại đi đến những nơi đông người như các đại lý ô tô hay các phòng trưng bày sản phẩm của các hãng xe. Từ đó, phần nào góp phần đến sự sụt giảm trong doanh số bán hàng.
Theo VDSC, một nguyên nhân khác có thể kể đến là việc người mua trì hoãn mua xe với kỳ vọng giá tiếp tục giảm trong thời gian tới. Trong tháng 2, các mẫu xe như Toyota Fortuner, Honda CRV, Ford Everest, Explorer đều đang được giảm giá từ 30 triệu đồng lên đến gần 300 triệu đồng/chiếc.
Theo nhóm phân tích của VDSC, trong dài hạn, nhiều khả năng giá vẫn sẽ giảm do cả nguồn cung trong nước cũng như nhập khẩu đều sẽ được hưởng nhiều chính sách có lợi.
Cụ thể, hoạt động nhập khẩu ô tô sẽ trở nên đơn giản và dễ dàng hơn trong năm 2020 khi các mẫu ô tô nhập khẩu dự kiến sẽ được loại bỏ các quy định như kiểm tra theo lô, giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại.
Bên cạnh đó, nếu Quốc hội thông qua Hiệp định EVFTA vào kỳ họp tháng 5, Việt Nam và EU sẽ hoàn thành các thủ tục pháp lý trong tháng 6, Hiệp định EVFTA chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2020.
Khi đó, Việt Nam sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với ô tô phân khối lớn (trên 3.000cc cho động cơ xăng và trên 2.500cc cho động cơ diesel) sau 9 năm. Với các loại ô tô khác, thuế nhập khẩu sẽ về 0% sau 10 năm. Với mức thuế nhập khẩu hiện tại 65-75% tương đối cao, Hiệp định EVFTA đi vào hoạt động sẽ giúp giá xe nhập khẩu giảm khi thuế nhập khẩu được loại bỏ.
Đồng thời, khi EVFTA có hiệu lực, thuế nhập khẩu đánh lên linh kiện, phụ tùng ô tô nhập từ EU sẽ giảm dần về 0% sau 7 năm. Ngoài ra, theo Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN - ATIGA, thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ các quốc gia Đông Nam Á vào Việt Nam giảm về mức 0% . Khi đó, giá thành ô tô lắp ráp trong nước được kỳ vọng sẽ giảm mạnh, xe nhập khẩu từ các nước Đông Nam Á dự báo tiếp tục đổ về Việt Nam. Người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi khi mua được ô tô với giá thành hợp lý.